एकत्रित  महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजना (MJPJAY) आणि आयुष्मान भारत-प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना (AB-PMJAY) 

 महाराष्ट्र शासनाने  आधीची जीवनदायी योजनेचे नाव बदलून १३ एप्रिल २०१७ पासून महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजना सुरू करण्यात आली आहे. या योजनेच्या माध्यमातून राज्यातील सर्व जनतेला आरोग्य सेवा उपलब्ध करून दिली जात आहे. ही योजना पूर्वी राजीव गांधी जीवनदायीनी आरोग्य योजना म्हणून ओळखली जात होती, नंतर योजनेच्या नावात सुधारणा करून महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजना असे नाव देण्यात आले. आज मी  तुम्हाला या लेखाद्वारे योजनेशी संबंधित संपूर्ण माहिती देणार आहे. त्यामुळे एकत्रित  महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजना (MJPJAY) आणि आयुष्मान भारत-प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना (AB-PMJAY) सर्व माहिती मिळवण्यासाठी आमचा हा लेख शेवटपर्यंत वाचा.

महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजना 

महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजना काय आहे?

महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजना (MJPJAY): महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजना ही महाराष्ट्र सरकारची प्रमुख आरोग्य विमा योजना आहे. ही योजना सरकारी आणि खाजगी क्षेत्रातील सेवा प्रदात्यांच्या नेटवर्कद्वारे ओळखल्या जाणार्‍या आजारांसाठी रोखरहित सेवा पुरवते. ही योजना पूर्वी राजीव गांधी जीवनदायी आरोग्य योजना म्हणून ओळखली जात होती जी 2 जुलै 2012 पासून आठ जिल्ह्यांमध्ये सुरू झाली होती आणि नंतर ती महाराष्ट्रातील 28 जिल्ह्यांमध्ये विस्तारित करण्यात आली होती.

महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजनेत पूर्वीच्या तुलनेत बरेच बदल करण्यात आले आहेत.राज्य सरकारकडून किडनी प्रत्यारोपणासाठी 3 लाखांची रक्कम दिली जाणार आहे, यापूर्वी ही रक्कम अडीच लाख होती. याअंतर्गत कुटुंबाच्या उपचारासाठी राज्य सरकारकडून 2 लाख रुपयांची मदतही केली जाणार आहे, यापूर्वी ही रक्कम दीड लाख रुपये होती. या योजनेत विविध प्रकारचे ऑपरेशन्स करण्याची सुविधाही उपलब्ध करून देण्यात आली आहे.

महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजना ठळक मुद्दे:-

योजनेचे नाव :-  एकत्रित  महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजना (MJPJAY) आणि आयुष्मान भारत-प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना (AB-PMJAY)

विभाग :- महाराष्ट्र शासनाचे आरोग्य मंत्रालय आणि भारत सरकारचे आरोग्य मंत्रालय( राज्य आरोग्य हमी सोसायटी )

सुरवात  :-१३ एप्रिल २०१७ पासून नावात सुधारणा करून हि  योजना पुन्हा सुरू करण्यात आली

उद्देश:-गरिबांना महागड्या आरोग्य सुविधा मोफत आणि योग्य दर्जेदार उपलब्ध करून देणे. 

अधिकृत वेबसाइट :-www.jeevandayee.gov.in/

महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजनेचे उद्दिष्ट काय आहे?

ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजनेचा मुख्य उद्देश आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकातील लोकांना सर्व आरोग्य सेवा मोफत उपलब्ध करून देणे हा आहे. योजनेंतर्गत ९९६ प्रकारच्या आजार या योजनेमध्ये कव्हर होतात. ही योजना महागडी आरोग्य सेवा  मोफत प्रदान करते जसे की - प्लास्टिक सर्जरी, हृदयरोग, मोतीबिंदू ,आणि कर्करोग, गुडघा ,हिप प्रत्यारोपण, बालरोग शस्त्रक्रिया ,या योजनेअंतर्गत प्रत्यारोपण थेरपीसारख्या सर्व शस्त्रक्रिया केल्या जातात .या योजनेत राज्यातील सगळ्या जिल्ह्यांचा उपचारासाठी समावेश करण्यात आला आहे. १४ आत्महत्याग्रस्त जिल्यातील  शेतकऱ्यांसाठीही या योजनेंतर्गत सुविधा उपलब्ध करून देण्यात आलेल्या आहेत. या सर्व आजारांवरील उपचारांची सुविधा राज्यातील सर्व शासकीय रुग्णालयांमध्ये नागरिकांना मोफत  उपलब्ध करून दिली जाणार आहे.

महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजना फायदे :-

या योजनेतून लाभार्थ्यांना खालील फायदे मिळणार आहेत, याची माहिती तुम्हाला खाली दिलेल्या मुद्यांवरून मिळून जाईल . योजनेचे फायदे खालीलप्रमाणे आहेत -

Mahatma Jyotiba Phule Jan Arogya Yojana या माध्यमातून आर्थिक दुर्बल घटकातील लोकांना आरोग्यविषयक  मोफत लाभ मिळणार आहे.

महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजनेच्या माध्यमातून महागड्या आरोग्य सुविधांचा लाभ सर्वसामान्य नागरिकांना मोफत दिला जात  आहे.

राज्यातील कुटुंबांना किडनी प्रत्यारोपणासाठी 3 लाख रुपये दिले जात आहेत.

महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजनेंतर्गत शासकीय रुग्णालयात सर्व प्रकारची शस्त्रक्रिया करण्याची व्यवस्था करण्यात आली आहे.

योजनेअंतर्गत mjpjay ९९६ आणि  pmjay १२०९ आजारांवर उपचार केले  जातात .

MJPJAY साठी पात्रता:-

अर्जदारांना MJPJAY चा लाभ घेण्यासाठी काही आवश्यक पात्रता पूर्ण करणे आवश्यक आहे, योजनेचा लाभ घेण्यासाठी किंवा  MJPJAY ची पात्रता खालीलप्रमाणे आहे -

१)महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजनेसाठी केवळ महाराष्ट्र राज्यातील कायमस्वरूपी रहिवासी पात्र असतील.

२)ज्यांचं वार्षिक उत्पन्न 1 लाख रुपयेपर्यंत  आणि ज्याच्या कडे  अंतोदया , अन्नपूर्णा, पिवळे व केशरी रेशन कार्ड आहे ते  महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजनेसाठी पात्र आहेत .तसेच १ एप्रिल २०२० पासून कोविड-१९ च्या पार्श्वभूमीवर पांढरे शिधापत्रिका धारक सुद्धा पात्र आहेत. 

३) दारिद्र्यरेषेखालील 36 जिल्ह्यांतील कुटुंबांना या योजनेचा लाभ मिळणार आहे. तसेच 14 जिल्ह्यातील नैसर्गिक आपत्तीग्रस्त कुटुंबेही महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजनेसाठी पात्र असतील.

आयुष्मान भारत  जन आरोग्य योजनेची पात्रता कशी तपासायची?

आयुष्मान भारत  जन आरोग्य योजनेतील पात्रता ऑनलाइन तपासण्यासाठी खालील प्रमाणे स्टेप चे अनुसरण करा. योजनेची पात्रता तपासण्यासाठी प्रक्रिया सांगणार आहोत. ही प्रक्रिया खालीलप्रमाणे आहे -

१) सर्वप्रथम, अर्जदाराला पंतप्रधान जन आरोग्य https://pmjay.gov.in/या अधिकृत वेबसाइटवर लॉग इन करावे लागेल.

२)वेबसाइट एंटर केल्यानंतर तुमच्या स्क्रीनवर होम पेज उघडेल.

३) होम पेजवर तुम्हाला I am eligible चा पर्याय दिसेल.

४) आता तुम्हाला या पर्यायावर क्लिक करावे, त्यानंतर तुम्हाला तुमच्या स्क्रीनवर एक नवीन पेज दिसेल .

५) नवीन पेजमध्ये तुम्हाला लॉगिन फॉर्मचा मोबाईल नंबर आणि कॅप्चा कोड टाकावा लागेल आणि जनरेट ओटीपीच्या बटणावर क्लिक करावे लागेल.

६) यानंतर तुमच्या मोबाईल नंबरवर एक OTP नंबर येईल. OTP टाकून सबमिट करा

७) आता तुमच्या स्क्रीनवर पुढील पेज उघडेल, या पेजमध्ये तुम्ही राज्य आणि रेशन कार्ड किंवा मोबाईल नंबरच्या मदतीने तुमची पात्रता तपासू शकता.

अशा प्रकारे तुमची पात्रता तपासण्याची प्रक्रिया पूर्ण होईल. 

MJPJAY रुग्णालयाची यादी कशी तपासायची?

महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजनेची रुग्णालय यादी पाहण्यासाठी, खालील खालील प्रमाणे  अनुसरण करा. मी तुम्हाला महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजना रुग्णालयांची यादी तपासण्याची प्रक्रिया टप्प्याटप्प्याने सांगणार आहे . ही प्रक्रिया खालीलप्रमाणे आहे -

१) सर्वप्रथम अर्जदाराला योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी लागेल.

२) वेबसाइटला भेट दिल्यानंतर तुमच्या स्क्रीनवर होम पेज उघडेल.

३) होम पेजमध्ये तुम्हाला नेटवर्क हॉस्पिटलच्या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.

४) आता तुमच्या स्क्रीनवर राज्यातील सर्व सरकारी रुग्णालयांची यादी दिसेल, तुम्ही तुमच्या सोयीनुसार तुमच्या जवळचे हॉस्पिटल सहज निवडू शकता.

अशा प्रकारे तुमच्या हॉस्पिटलची यादी पाहण्याची प्रक्रियाही पूर्ण होईल.

फीडबॅकशी संबंधित प्रक्रियेसाठी:-

१)तुम्हाला प्रथम अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल.

२) वेबसाइटवर गेल्यावर तुमच्या स्क्रीनवर होम पेज उघडेल.

३) होम पेजमध्ये तुम्हाला फीडबॅकच्या लिंकवर क्लिक करावे लागेल आणि नंतर पेशंट फीडबॅकच्या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.

४) यानंतर, फीडबॅकची सर्व यादी तुमच्या स्क्रीनवर प्राप्त होईल.

तुमचा अभिप्राय पाहण्याची प्रक्रिया अशा प्रकारे पूर्ण होते.

महत्वाची सूचना

सुचना-:  आयुष्मान भारत-प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना (AB-PMJAY)अर्ज करण्यासाठी कोणतीही प्रक्रिया जारी केलेली नाही, जर तुमचे कुटुंब जन आरोग्य योजनेच्या यादीत असेल तर तुम्हाला पंतप्रधानांनी जारी केलेल्या आयुष्मान कार्ड अंतर्गत या योजनेचा लाभ मिळू शकतो. समावेश असल्यास, तुम्हाला ५ लाखांपर्यंत मोफत उपचार मिळू शकतात, तुम्ही तुमच्या कुटुंबाचे नाव वेबसाइटद्वारे यादीत तपासू शकता, यासाठी तुम्हाला आमच्या लेखात पात्रता तपासण्याची प्रक्रिया सांगण्यात आली आहे. तुम्ही काही सोप्या पायऱ्यांद्वारे तुमच्या कुटुंबातील सदस्यांना सूचीमध्ये जोडू शकता. नाव असेल तर योजनेच्या आरोग्यमित्र किंवा csc सेंटर मधून kyc करून घेऊन शकता. 

महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजना संबंधित काही प्रश्न आणि उत्तरे आणि माहिती 

१) महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजनाmjpjay  व प्रधानमंत्री जण आरोग्य योजनाpmjay कशाशी संबंधित आहे?

उत्तर :- ही आरोग्य सेवेशी संबंधित महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजना आहे.

२) महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजना टोल फ्री क्रमांक काय आहे?

उत्तर :- टोल फ्री क्रमांक – १५५३८८/१८००२३३२२२००

पत्ता – पो बॉक्स नंबर 16565, वरळी पोस्ट ऑफिस, वरळी, मुंबई 400018

वेबसाइट – www.jeevandayee.gov.in

योजनेशी संबंधित कोणत्याही प्रकारच्या मदतीसाठी राज्यातील सर्व नागरिक दिलेल्या क्रमांकावर कॉल करू शकतात.

३) राज्यात ही योजना कोणत्या नावाने सुरू झाली?

उत्तर :-महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजना 2 जुलै 2012 पासून राजीव गांधी जीवनदायी योजना या नावाने सुरू करण्यात आली होती, त्यानंतर राज्य सरकारने 1 एप्रिल 2017 रोजी या योजनेचे नाव बदलून आता या योजनेच नाव  महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजना असे सुरू ठेवण्यास मान्यता दिली आहे. .

४ )MJPJAY योजनेसाठी महाराष्ट्र राज्यातील कोणते नागरिक पात्र आहेत?

उत्तर :-  या योजनेसाठी राज्यातील सर्व लोक  योजनेसाठी पात्र आहेत.

५) महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजनेंतर्गत राज्यातील जनतेसाठी कोणत्या आरोग्य सुविधा उपलब्ध करून देण्यात येणार आहेत त्याविषयी थोडक्यात माहिती ?

उत्तर :- महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजनेंतर्गत राज्यातील जनतेसाठी चांगल्या आणि महागड्या आरोग्य सुविधा मोफत उपलब्ध करून देण्यात येणार आहेत. ज्याचा सर्व नागरिक लाभ घेऊ शकतात.

६) MJPJAY मध्ये राज्यातील किती जिल्ह्यांचा समावेश करण्यात आला आहे?

उत्तर :- महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजनेसाठी सर्व  जिल्ह्यांची निवड करण्यात आली असून, या योजनेअंतर्गत सर्व जिल्ह्यांना आरोग्य सुविधा पुरविण्यात येणार आहेत. 

या एकत्रित महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजना व आयुष्यमान भारत प्रधान मंत्री जन आरोग्य योजना थोडक्यात पण सविस्तर माहिती हि खालीलप्रमाणे  आहे :

योजनेचे उद्दिष्ट: आरोग्य सेवा प्रदात्यांच्या नेटवर्कद्वारे ओळखल्या गेलेल्या विशेष सेवांच्या अंतर्गत शस्त्रक्रिया आणि उपचारांसाठी हॉस्पिटलायझेशन आवश्यक असलेल्या आपत्तीजनक आजारांसाठी योजनेअंतर्गत लाभार्थ्यांना कॅशलेस व  दर्जेदार वैद्यकीय सेवा प्रदान करणे.

उद्देश :-राज्यातील जनतेला गंभीर आजारांवरील उपचारांसाठी पुर्णपणे नि:शुल्क गुणवत्तापूर्ण आरोग्य सुविधेचा लाभ विशेषज्ञ सेवांतर्गत पॅकेजेससाठी अंगीकृत रुग्णालयांमधून उपलब्ध करून देणे  हा या योजनेचे उद्देश  आहे . 

एकत्रित  महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजना आणि आयुष्मान भारत-प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना 

योजनेबद्दल थोडक्यात :

महात्मा फुले योजना राज्यात या योजनेचा पहिला टप्पा दिनांक २ जुलै २०१२ पासून गडचिरोली, अमरावती नांदेड, सोलापूर,धुळे,रायगड, उपनगरीय मुंबई, मुंबई शहर या आठ जिल्ह्यात सुरु  करण्यात आला होती . शासनाने दिनांक २१.११.२०१३ पासून ही योजना संपूर्ण राज्यात लागू केली  आहे. हि योजना दिनांक ०२ जुलै २०१२ पासून राजीव गांधी जीवनदायी योजना या नावाने ही योजना सुरु झाली आणि  दिनांक १३ एप्रिल २०१७ च्या शासन निर्णयान्वये महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजना या नावाने सुरु ठेवण्यास मान्यता देण्यात आली व दिनांक २३.०९.२०१८ पासून आयुषमान भारत - प्रधान मंत्री जन आरोग्य योजना महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजनेबरोबर एकत्रितपणे राबविण्यात येत आहे.तसेच दिनांक ०१.०४.२०२० पासून सुधारित एकत्रित महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजना व प्रधान मंत्री जन आरोग्य योजना योजना राज्यामध्ये ई निविदा पद्धतीने निवड करण्यात आलेल्या युनायटेड इंडिया इंशुरंस कंपनीतर्फे राबविण्यात येत आहे. 

आयुष्मान भारत-प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना (AB-PMJAY): आयुष्मान भारत-प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना (PMJAY) 23 सप्टेंबर, 2018 पासून भारत सरकारद्वारे सुरू करण्यात आली. AB-PMJAY महात्मा ज्योतिरावांच्या समाकलनात महाराष्ट्रात सुरू करण्यात आली. फुले जन आरोग्य योजना आणि मिश्र विमा आणि अॅश्युरन्स मोडवर लागू करण्यात आली आहे .

एकात्मिक महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजना (MJPJAY) आणि आयुष्मान भारत-प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना (AB-PMJAY) 1 एप्रिल 2020 रोजी राज्यात सुरू करण्यात आली. युनायटेड इंडिया इन्शुरन्स कंपनी लिमिटेड (सार्वजनिक क्षेत्रातील उपक्रम कंपनी) आरोग्य सेवा पुरवत आहे. विमा मोड अंतर्गत लाभार्थ्यांना विमा संरक्षण आणि राज्य आरोग्य हमी संस्था विमा मोडवर संरक्षण प्रदान करते. स्टेट हेल्थ अॅश्युरन्स सोसायटी दर वर्षी ₹ 797/- विमा प्रीमियम I ला देत आहे

महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजनेला संपूर्णपणे महाराष्ट्र शासनाकडून अर्थसहाय्य दिले जाते. प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना भारत सरकार आणि महाराष्ट्र सरकार द्वारे संयुक्तपणे 60:40 च्या प्रमाणात अनुदानित आहे.

विमाकर्ता - योजना ०२.०७.१२ ते ३१.०३.२० या कालावधीत विमा कंपनी नॅशनल इन्शुरन्स कंपनी या सार्वजनिक क्षेत्रातील उपक्रमाने चालवली होती. 01.04.20 पासून एकात्मिक महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजना (MJPJAY) आणि आयुष्मान भारत-प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना (AB-PMJAY) विमा कंपनी युनायटेड इंडिया इन्शुरन्स कंपनी सार्वजनिक क्षेत्रातील उपक्रम कंपनीद्वारे चालवली जाते.

लाभार्थी पात्रता :

1) महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजनेतील कोण लाभार्थी:

Categories  लाभार्थ्यांची वर्गवारी वर्णन

श्रेणी A पिवळे शिधापत्रिका, अंत्योदय अन्न योजना शिधापत्रिका (AAY), अन्नपूर्णा शिधापत्रिका,                                 केशरी रेशनकार्ड (वार्षिक उत्पन्न 1 लाखांपर्यंत) नागरी पुरवठा विभाग, महाराष्ट्र                                                शासनाकडून महाराष्ट्रातील 36 जिल्ह्यांसाठी जारी केलेले कुटुंब.

श्रेणी B              महाराष्ट्रातील 14 कृषी संकटग्रस्त जिल्ह्यांतील पांढरे शिधापत्रिकाधारक शेतकरी कुटुंबे                                   (औरंगाबाद, जालना, बीड, परभणी, हिंगोली, लातूर, नांदेड, उस्मानाबाद, अमरावती,                                            अकोला, बुलढाणा, वाशीम, यवतमाळ आणि वर्धा).

श्रेणी C              सरकारी अनाथाश्रमातील मुले,शासकीय आश्रमशाळेतील विद्यार्थी, शासकीय महिला                                         आश्रमातील महिला कैदी,शासकीय वृद्धाश्रमातील ज्येष्ठ नागरिक.2. DGIPR ने मंजूर केलेले                             पत्रकार आणि त्यांचे आश्रित कुटुंब सदस्य 3}महाराष्ट्र बिल्डिंगमध्ये थेट नोंदणी केलेले                                     बांधकाम कामगार आणि त्यांचे कुटुंब

2) प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजनेअंतर्गत लाभार्थी: 

समाविष्ट कुटुंबे अनुक्रमे ग्रामीण आणि शहरी भागांसाठी सामाजिक-आर्थिक जात जनगणना 2011 (SECC 2011) च्या स्वयंचलित समावेश, वंचितता आणि व्यावसायिक निकषांवर आधारित आहेत. राज्यात 83.72 लाख कुटुंबे आहेत. हा डेटा गोठवला आहे त्यामुळे अतिरिक्त कुटुंबे जोडली जाऊ शकत नाहीत. तथापि, विद्यमान कुटुंबांमध्ये नवीन सदस्य जोडले जाऊ शकतात.

क्षेत्र व लाभार्थ्यांचे वर्णन :-

शहरी भाग निकष:- शहरी भागासाठी 11 व्यावसायिक निकष ओळखले जातात रॅग पिकर्स, भिकारी, घरगुती कामगार, रस्त्यावर विक्रेते, मोची, फेरीवाले, बांधकाम कामगार, प्लंबर, गवंडी, पेंटर, वेल्डर, सफाई कामगार, सफाई कामगार, माळी, गृहस्थ कामगार, कारागीर. हस्तकला कामगार, शिंपी, वाहतूक कामगार, ड्रायव्हर, कंडक्टर, मदतनीस, रिक्षाचालक, दुकानातील कामगार, सहाय्यक, शिपाई, परिचर, वेटर, इलेक्ट्रिशियन, मेकॅनिक, असेंबलर, दुरुस्ती कामगार, वॉशर-पुरुष, चौकीदार.इत्यादी 

ग्रामीण भाग निकष :- ग्रामीण भागासाठी ग्रामीण निकष D1 ते D7 पर्यंत आहेत ज्यात कच्च्या भिंत आणि कच्च्या छप्पर असलेली एकच खोली असलेली कुटुंबे, 16 ते 59 वयोगटातील कोणताही प्रौढ सदस्य नाही, 16 ते 59 वयोगटातील प्रौढ सदस्य नसलेले कुटुंब, अपंग सदस्य आणि सक्षम शारीरिक प्रौढ सदस्य नाही, अनुसूचित जाती/जमाती कुटुंबे, भूमिहीन कुटुंबे ज्यांच्या उत्पन्नाचा मोठा हिस्सा अंगमेहनतीतून मिळतो. आपोआप समाविष्ट केलेल्या श्रेणीमध्ये निवारा नसलेली कुटुंबे, निराधार-भिक्षेवर जगणारी, हाताने सफाई कामगार कुटुंबे,आदिम आदिवासी गट आणि कायदेशीररित्या बंधमुक्त कामगार.

पात्रता आणि ओळख:

1) महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजनेतील लाभार्थी :

Categories Description of Beneficiaries

Category A                   सर्व पात्र कुटुंबांना वैध पिवळे, केशरी, अंत्योदय आणि अन्नपूर्णा शिधापत्रिका (शिधापत्रिका जारी केल्याच्या तारखेकडे दुर्लक्ष करून किंवा त्यामध्ये लाभार्थीचे नाव समाविष्ट असले तरीही) कोणत्याही फोटो आयडी पुराव्यासह (सोसायटीने अंतिम रूप दिल्याप्रमाणे) ओळखले जाईल.

Category B    महाराष्ट्रातील 14 कृषी दृष्ट्या अडचणीत असलेल्या जिल्ह्यांतील शेतकऱ्यांची पात्रता लाभार्थी/कुटुंब प्रमुखाचे नाव किंवा लाभार्थी शेतकरी किंवा शेतकरी असल्याचे नमूद  करणाऱ्या जवळच्या महसूल अधिकाऱ्याच्या प्रमाणपत्रासह 7/12 उतारा असलेल्या  पांढर्‍या शिधापत्रिकेवर आधारित ठरवले जाईल. लाभार्थीच्या वैध फोटो आयडी पुराव्यासह शेतकऱ्याच्या कुटुंबातील सदस्य.

Category C    लाभार्थ्यांची पात्रता स्टेट हेल्थ अॅश्युरन्स सोसायटी (SHAS) ने ठरविलेल्या कोणत्याही ओळखपत्र/आरोग्य कार्ड किंवा इतर कोणत्याही ओळख यंत्रणेच्या आधारे ठरवली जाईल.

प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजनेतील लाभार्थी:

सामाजिक, आर्थिक आणि जात जनगणना, 2011 (SECC) अंतर्गत नोंदणीकृत कुटुंबांमधील PMJAY सदस्य संगणकीकृत ई-कार्ड आणि फोटो ओळखपत्र दाखवून सर्व पॅनेल हॉस्पिटलमध्ये लाभ मिळविण्यासाठी पात्र आहेत. ई-कार्ड आणि फोटो ओळख पुरावा असलेल्या कोणत्याही राज्यातील PMJAY चा लाभार्थी इतर कोणत्याही राज्यातील कोणत्याही पॅनेलीकृत रुग्णालयात उपचार घेऊ शकतात.

पात्र निकषांच्या दस्तऐवजासह स्वीकारल्या जाणार्‍या वैध फोटो आयडी पुराव्याची यादी खाली पहा :

१) लाभार्थीच्या फोटोसह आधार कार्ड / आधार नोंदणी स्लिप. आधार कार्डचा आधार ओळख दस्तऐवज म्हणून आग्रह धरला जाईल आणि आधार कार्ड / क्रमांक नसतानाही; आधार कार्ड जारी करण्यासाठी स्वीकारले जाणारे कोणतेही दस्तऐवज देखील स्वीकारले जातील.

२) पॅन कार्ड

3. मतदार आयडी

4. ड्रायव्हिंग लायसन्स

5. शाळा/कॉलेज आयडी

6. पासपोर्ट

7. स्वातंत्र्य सैनिक ओळखपत्र

8. RGJAY/MJPJAY चे हेल्थ कार्ड

9. अपंग प्रमाणपत्र

10. फोटोसह राष्ट्रीयकृत बँकेचे पासबुक

11. केंद्र सरकार किंवा राज्य सरकारने जारी केलेले ज्येष्ठ नागरिक कार्ड

12. सैनिक मंडळाने जारी केलेले संरक्षण माजी सैनिक कार्ड

13. सागरी मत्स्यपालन ओळखपत्र (महाराष्ट्र सरकारच्या कृषी मंत्रालय / मत्स्यव्यवसाय विभागाद्वारे जारी केलेले).

14. महार सरकारने जारी केलेला कोणताही फोटो आयडी पुरावा

फ्लोटर आधारावर विम्याची रक्कम:

महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजना :

 1. योजना लाभार्थीच्या हॉस्पिटलायझेशनशी संबंधित सर्व खर्चाची पूर्तता करण्यासाठी प्रति कुटुंब प्रति पॉलिसी वर्ष ₹ 1,50,000/- पर्यंत कव्हरेज प्रदान करते. किडणी ट्रान्सप्लांटसाठी ही मर्यादा प्रत्येक पॉलिसी वर्षाला प्रति कुटुंब ₹ 2,50,000 पर्यंत वाढवण्यात आली आहे.

 2. या योजनेचा  लाभ कुटुंबातील प्रत्येक सदस्याला फ्लोटर आधारावर उपलब्ध आहे, म्हणजे. 1.5 लाख किंवा 2.5 लाखांचे एकूण कव्हरेज जसे की असेल, पॉलिसी वर्षात कुटुंबातील सर्व सदस्यांना वैयक्तिक किंवा एकत्रितपणे मिळू शकते. म्हणजेच प्रति कुटुंब प्रति वर्षी  दीड लाख रुपये.

आयुष्मान भारत-प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना (AB-PMJAY):

१) आयुष्मान भारत PM-JAY रु.चे आरोग्य कवच प्रदान करते. देशातील  कोणत्याही पॅनेल केलेल्या हॉस्पिटलमध्ये दुय्यम आणि तृतीयक काळजी हॉस्पिटलायझेशनसाठी प्रति कुटुंब प्रति वर्ष ५ लाख. हा लाभ कुटुंबातील प्रत्येक सदस्याला फ्लोटर आधारावर उपलब्ध आहे.म्हणजेच प्रति कुटुंब प्रति वर्षी  पाच लाख रुपये

टीप :- महराष्ट्र शासन दोन्ही योजना एकत्रित राबवत असल्यामुळे  रेशनकार्ड ला  दीड लाख आणि आयुष्मान कार्डला साडेतीन लाख असे एकूण प्रति कुटुंब ५ लाख मिळतात. 

पाठपुरावा सेवा :-  महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजनेसाठी १२१ उपचारासाठी पाठपुरावा सेवा उपलब्ध या योजनेत आहेत.तर प्रधान मंत्री जन आरोग्य योजनेसाठी १८३ पाठपुरावा सेवा उपलब्ध या योजनेत आहेत.

योजनेत समाविष्ट उपचार : योजनेंतर्गत ३४ विशेषज्ञ सेवां अंतर्गंत महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजनेंतर्गत ९९६ उपचार व शस्त्रक्रिया आणि तसेच १२१ पाठ्पुरावा सेवांचा समावेश आहे. तसेच  प्रधान मंत्री जन आरोग्य योजनेंतर्गत १२०९ उपचार व १८३ पाठपुरावा या सेवांचा समावेश होतो . तसेच या एकत्रित योजनेंतर्गत लाभार्थ्यांना सर्वसाधारण शस्त्रक्रिया, नेत्र, शस्त्रक्रिया, स्त्री रोगावरील शस्त्रक्रिया, अस्थिव्यंग शस्त्रक्रिया, हृदय शस्त्रक्रिया व उपचार, जठर व आतड्याच्या शस्त्रक्रिया व उपचार, बालरोग शस्त्रक्रिया व उपचार, मेंदू व मज्जासंस्था यांचे आजारावरील शस्त्रक्रिया व उपचार, प्लास्टिक सर्जरी, जळीत रुग्णावरील उपचार, कृत्रिम अवयव, आकस्मिक वैद्यकीय उपचार, त्वचेच्या, सांध्याच्या व फुफफुसाच्या आजारावरील आकस्मिक उपचार, ऐनडोक्राईन, लहान मुलांचे कर्करोग, मानसिक आजार व इंटरव्हेशनल रेडीऑलोजी उपचार यांचा लाभ हा या योजनेअंतर्गत मिळतो.

आजार श्रेणी

1 बर्न्स

2 कार्डिओलॉजी

3 हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी शस्त्रक्रिया

4 गंभीर काळजी

5 त्वचाविज्ञान

6 एंडोक्राइनोलॉजी

7 ENT शस्त्रक्रिया

8 सामान्य औषध

9 सामान्य शस्त्रक्रिया

10 रक्तविज्ञान

11 संसर्गजन्य रोग

12 इंटरव्हेंशनल रेडिओलॉजी

13 वैद्यकीय गॅस्ट्रोएन्टेरोलॉजी

14 मेडिकल ऑन्कोलॉजी

15 नवजात आणि बालरोग वैद्यकीय व्यवस्थापन

16 नेफ्रोलॉजी

17 न्यूरोलॉजी

18 न्यूरोसर्जरी

19 प्रसूती आणि स्त्रीरोग

20 नेत्ररोग

21 ऑर्थोपेडिक्स

22 बालरोग शस्त्रक्रिया

23 बालरोग कर्करोग

24 प्लास्टिक सर्जरी

25 पॉलीट्रॉमा

26 प्रोस्थेसिस आणि ऑर्थोसिस

27 पल्मोनोलॉजी

28 रेडिएशन ऑन्कोलॉजी

29 संधिवातशास्त्र

30 सर्जिकल गॅस्ट्रोएन्टेरोलॉजी

31 सर्जिकल ऑन्कोलॉजी

32 यूरोलॉजी (जेनिटोरिनरी सर्जरी)

33 मानसिक विकार

34 तोंडी आणि मॅक्सिलोफेशियल शस्त्रक्रिया 

या स्पेशलिटी अंतर्गत MJPJAY ९९६ आणि PMJAY १२०९ आजार कव्हर होतात. 

1209 पॅकेजेसमध्ये सामान्य वॉर्डमधील बेडचे शुल्क, नर्सिंग आणि बोर्डिंग शुल्क, सर्जन आणि ऍनेस्थेटिस्टचे शुल्क, वैद्यकीय व्यवसायी आणि सल्लागार शुल्क, ऑक्सिजन, ओ.टी .क्ष-किरण आणि निदान चाचण्या, आंतररुग्णांना जेवण, राज्य परिवहनाद्वारे एक वेळचा वाहतूक खर्च किंवा द्वितीय श्रेणीचे रेल्वे भाडे (केवळ रुग्णालयापासून रुग्णाच्या घरापर्यंत ). या पॅकेजमध्ये रूग्णाच्या रूग्णालयातून डिस्चार्ज होण्याच्या तारखेपासून रूग्णाच्या उपचाराचा संपूर्ण खर्च समाविष्ट आहे, ज्यात गुंतागुंत असल्यास, रूग्णाचा व्यवहार खरोखरच कॅशलेस होईल. मृत्यूच्या उदाहरणात, नेटवर्क हॉस्पिटलपासून गाव/टाउनशिपपर्यंत मृतदेहाची वाहतूक देखील पॅकेजचा भाग असेल.

नेटवर्क हॉस्पिटलमधील लाभार्थी उपचाराची प्रक्रिया प्रवाह:

पायरी 1-

अनेक लाभार्थींनी जवळील पॅनेल केलेल्या नेटवर्क हॉस्पिटलशी संपर्क साधावा. वरील रुग्णालयांमध्ये ठेवलेले आरोग्यमित्र लाभार्थ्यांची योग्य ते सहाय्य करतात तसंच पेशन्टला योग्य ती मदत करत असतात  .

तसेच लाभार्थी आपल्या आसपासच्या नेटवर्क हॉस्पिटलद्वारे आयोजित केलेल्या आरोग्य शिबिरांना देखील उपस्थित राहू शकतो आणि निदानावर आधारित उपचार मिळवू शकतो.

पायरी २-

नेटवर्क हॉस्पिटलमधील आरोग्यमित्र वैध रेशन कार्ड आणि फोटो आयडी तपासतात आणि नोंदणीसह रुग्णाची नोंदणी करतात.

योजनेच्या आवश्यकतेनुसार प्रवेश नोट्स, केलेल्या चाचणी यासारखी माहिती नेटवर्क हॉस्पिटलच्या वैद्यकीय समन्वयकाद्वारे समर्पित डेटाबेसमध्ये कॅप्चर केली जाते .

पायरी 3-

MJPJAY या योजनेच्या लाभार्थीसाठी 996 प्रक्रिया आणि PMJAYया योजनेच्या लाभार्थीसाठी 1209 प्रक्रियांमध्ये त्या लाभर्त्याची प्रक्रिया येत असल्यास, अनिवार्य कागदपत्रे जोडून हॉस्पिटलद्वारे ई-प्राधिकरण विनंती केली जात असते .

पायरी ४-

पर्वअधिकृतीकरण निर्णय घेण्यासाठी टर्न-अराउंड वेळ 12 तास आहे. आणीबाणीच्या परिस्थितीत, व्हॉईस रेकॉर्डिंग सुविधा असलेल्या दूरध्वनी इमर्जन्सी टेलिफोनिक इंटिमेशन (ETI) द्वारे वैद्यकीय / शस्त्रक्रियापूर्व अधिकृतता मंजूरी MCO द्वारे घ्यावी लागेल.

पायरी ५-

तसेच या योजनेअंतरंगत नेटवर्क हॉस्पिटल लाभार्थींना कॅशलेस वैद्यकीय किंवा सर्जिकल उपचार प्रदान करते.

पायरी 6-

 तसेच या योजनेअंतरंगत वैद्यकीय किंवा शस्त्रक्रिया केल्यानंतर नेटवर्क हॉस्पिटल डायग्नोस्टिक्स रिपोर्ट अपलोड करते, हॉस्पिटलने नियुक्त केलेल्या अधिकार्‍यांनी रीतसर स्वाक्षरी केलेला डिस्चार्ज सारांश, वाहतूक खर्चाची देयके आणि ऑपरेशनल मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार इतर कागदपत्रांची पावती हि अपलोड करावी लागतात .जर ही प्रक्रिया फॉलो-अप प्रक्रियेच्या श्रेणीत येत असेल, तर हॉस्पिटलकडून डिस्चार्जच्या वेळी फॉलो-अप तपशील रुग्णाला कळवला जातो . रुग्णाला फॉलो-अप प्रक्रिया (पात्र असल्यास) आणि संबंधित तपशीलांबद्दल शिक्षित हे हॉस्पिटल मधील वैद्यकीय समन्वयक आणि आरोग्य मित्र  हे माहिती देत असतात. 

पायरी 7-

नेटवर्क हॉस्पिटल डिस्चार्ज झाल्यापासून 10 दिवसांपर्यंत योजनेअंतर्गत मोफत पाठपुरावा सल्ला, निदान आणि औषधे प्रदान केले जातात .

आरोग्य शिबिर:

नेटवर्क हॉस्पिटलद्वारे तालुका मुख्यालये, प्रमुख ग्रामपंचायती आणि नगरपालिकांमध्ये मोफत आरोग्य शिबिरे आयोजित केली जातील. जिल्हा संनियंत्रण समिती/जिल्हा समन्वयक यांनी सुचविलेल्या ठिकाणी प्रत्येक नेटवर्क हॉस्पिटलद्वारे दर महिन्याला किमान एक मोफत आरोग्य शिबीर आयोजित केले जाते.

आरोग्य सेवा प्रदाते:

1. योजनेंतर्गत पॅनेल केलेल्या रुग्णालयांमध्ये सरकारी आणि खाजगी रुग्णालये समाविष्ट आहेत. सरकारी रुग्णालयांमध्ये सार्वजनिक आरोग्य विभाग, वैद्यकीय शिक्षण आणि संशोधन विभाग, महानगरपालिका आणि नगरपालिका अंतर्गत रुग्णालये यांचा समावेश होतो.

2. सरकारी आणि खाजगी रुग्णालयांची कमाल संख्या 1000 असेल.

3. सरकारी आणि खाजगी रुग्णालये, मल्टी-स्पेशालिटी आणि सिंगल स्पेशॅलिटी दोन्ही, समन्वयाच्या आवश्यकतेनुसार आणि निर्देशांनुसार पॅनेलमध्ये समाविष्ट केली जाऊ शकतात. मुख्य कार्यकारी अधिकारी स्टेट हेल्थ अॅश्युरन्स सोसायटीच्या अध्यक्षतेखालील कोऑर्डिनेशन पॅनेलमेंट आणि शिस्तपालन समितीच्या आवश्यकतेनुसार आणि निर्देशांनुसार बहु-विशेष आणि एकल विशेष दोन्ही सरकारी आणि खाजगी रुग्णालये पॅनेलमध्ये समाविष्ट केली जाऊ शकतात. मल्टी-स्पेशालिटी खाजगी रुग्णालयांसाठी, आयसीयू (काही शिथिलांसह) किमान 30 खाटांचा निकष आहे, तर सिंगल-स्पेशालिटी विशेष रुग्णालयांसाठी 10 खाटा आणि इतर निकष लागू असतील.

कोविड आजार :- 

साशनाने २३ मे २०२० रोजीचा शासन निर्णय कोविड १९ साथरोगाच्या पार्श्वभूमीवर सद्य स्थितीत राज्यातील सर्व नागरिकांना या शासन निर्णयाद्वारे महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजनेचा लाभ देण्यात येत आहे यो योजनेचा लाभ घेण्यासाठी लाभार्थ्यांना लाभ घेण्यासाठी कोणतेही वैध रेशन कार्ड तसेच फोटो ओळखपत्र किवा तहसिलदार प्रमाणपत्र किवा अधिवास प्रमाणपत्र सादर करणे आवश्यक आहे.तसेच या  कोविड १९ साथरोगाच्या पार्श्वभूमीवर अधिकाधिक शासकीय रुग्णालये कोविड हॉस्पिटल म्हणून घोषित केल्यामुळे शासकीय रुग्णालयांसाठी आरक्षित १३४ उपचारांपैकी १२० उपचार खाजगी अंगीकृत हॉस्पिटलना  खुले करण्यात आले आहेत.  त्यामुळे बरीचशी शासकीय रुग्णालये कोव्हिड उपचारासाठी आरक्षित केल्याने नॉन कोव्हिड ६७ रोग निदान चाचण्या, minor &major procedures चा लाभ नागरिकांना खाजगी अंगीकृत रुग्णालयांकडून देण्यात येत आहेत .सदर लाभ ३१ जानेवारी २०२२ पर्यंत अनुज्ञेय असून सदर कालावधी वाढविण्याबाबत पुढील निर्णय परिस्थितीचा आढावा घेऊन शासनामार्फत घेण्यात येईल.कोव्हिड रुग्णासाठी २० श्वसन संस्थेचे व ICU उपचार उपलब्ध असून रुग्णास सहज उपचार मिळावेत म्हणून १० उपचारांना काही बाबीत शिथिलता देण्यात आली आहे.

हेल्पलाइन क्रमांक:-

MJPJAY :-155388/180023322200

PMJAY :-१४५५५/१८००१११५६५

या लेखात आम्ही तुम्हाला महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजना  शी संबंधित सर्व माहिती दिली आहे, आशा आहे की आमच्याद्वारे दिलेल्या माहितीद्वारे तुम्हाला मदत मिळेल. तुम्हाला या योजनेशी संबंधित इतर कोणतीही माहिती हवी असल्यास, तुम्हाला काही प्रश्न असतील तर तुम्ही खाली दिलेल्या कमेंट बॉक्स मध्ये  कमेंट  करून विचारू शकता. तसेच अधिक माहितीसाठी किंवा कोणत्याही प्रकारच्या समस्या किंवा तक्रारीसाठी तुम्ही या टोल फ्री क्रमांकावर संपर्क साधू शकता - 155388/180023322200.

आपला अमूल्य वेळ ब्लॉग ला  भेट दिल्याबद्दल धन्यवाद आणि वाचकहो तुम्हाला लेख कसा वाटला नक्की कळवा आणि असेच नवनविन लेख वाचण्यासाठी आपल्या ब्लॉग ला फॉलओ करा. व  आपल्या marathi onlie update या youtube  चॅनेल ला नक्की subscribe करा.

click